Kentsel Dönüşüm kanunu ile kazanılan haklar genelde ruhsat harçları ile kredi faiz desteği ve kira yardımları olarak bilinmektedir. Ancak 16.02.2019 tarihinde yapılan düzenlemeler ile uygulama yönetmeliğinin Beşinci Bölüm: Yapılacak Yardım ve Tahliyeler altında yer alan muafiyetler şunlardır:
(9) (Ek:RG-2/7/2013-28695) (Değişik ibare:RG-25/7/2014-29071) Kanun uyarınca;
- a) İlgili kurum veya gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce(Değişik ibare:RG-27/10/2016-29870)alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden muaftır.
- b)(Değişik:RG-27/10/2016-29870)Uygulama alanında gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerince, İlgili kurum adına değil de kendi adlarına uygulamada bulunulması halinde, yapıların mevcut alanları için daha önce belediyelerce alınan harç ve ücretlere ilave olarak, sadece kullanım maksadı değişiklikleri ile yapı alanındaki artışlar için hesaplanan harç ve ücret farkları alınır.
- c) Uygulama alanındaki mevcut yapıların İmar Mevzuatına uygun olup olmadığına bakılmaksızın, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanır.
ç) (Ek:RG-25/7/2014-29071)(2) İlgili kurum ile uygulama alanındaki yapıları malik olarak kullanan gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince yapılan;
1) Uygulama alanındaki yapıların dönüşüme tabi tutulmadan önce (Değişik ibare:RG-27/10/2016-29870) ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri ile Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların (Değişik ibare:RG-27/10/2016-29870) ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,
2) Kanun kapsamındaki bir yapıdan dolayı, kredi desteğinden faydalanarak veya tamamen kendi kaynaklarını kullanarak, uygulama alanında veya uygulama alanı dışındaki parsellerde yeni bir yapı yapılması ya da mevcut bir yapının satın alınması (Ek ibare:RG-27/10/2016-29870) veya ipotek tesis edilmesi işlemi,
Kanun uyarınca yapıldığından, bu işlem ve uygulamalar ile uygulama alanındaki yapılarla ilgili olarak; noterler, tapu ve kadastro müdürlükleri, belediyeler ve diğer kurum ve kuruluşlar nezdinde Kanun uyarınca yapılan diğer işlemler hakkında (a) ve (b) bentlerinde belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanır.
- d) Alınmaması gereken harç, vergi ve ücretler şunlardır.
1) 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesi uyarınca alınan noter harçları.
2) Harçlar Kanununun 57 nci maddesi uyarınca alınan tapu ve kadastro harçları.
3) 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 79 uncu, 80 inci, 84 üncü ve Ek 1 inci maddesi uyarınca belediyelerce alınan harçlar.
4) 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu uyarınca damga vergisine tâbi kâğıtlar sebebiyle alınan damga vergisi.
5) 8/6/1959 tarihli ve 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu uyarınca alınan veraset ve intikal vergisi.
6) (Değişik:RG-27/10/2016-29870) Kurum ve kuruluşlarca döner sermaye ücreti adı altında alınan bütün ücretler; 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 21 inci ve 23 üncü maddeleri uyarınca alınan her türlü ücret ve riskli olarak tespit edilen binaya ilişkin olarak 1/7/1993 tarihli ve 21624 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliği uyarınca alınanlar da dahil olmak üzere, belediye meclisi kararı ile belirlenen ve alınan her türlü ücret.
7) Kullandırılacak kredilerden dolayı lehe alınacak paralar sebebiyle 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu uyarınca alınması gereken banka ve sigorta muameleleri vergisi.
1. Noter Harçlarından Muafiyet
Kentsel dönüşüm kanunu ile getirilen bir kazanımdır. 250 TL ‘lik bir noter hizmetinde yaklaşık 50 TL’lik kısmı noter harcı olarak yer almaktadır. Noter harçları kentsel dönüşüm kapsamına girmiş yapılar için yapılan tüm sözleşme, vekaletname, ihbarname, tebliğat v.b. noterlik işlemleri için alınamaz.
2. Damga Vergisinden Muafiyet
Yine kentsel dönüşüm kapsamında sözleşmeler ve v.b. işlemler için yapılan damga vergisi ödemelerinden de muafiyet kazanılır. Damga vergisi işin tutarın % 0,825 kısmını oluşturur ki eğer sözleşme v.b. işlem bedeli yüksek ise ödenecek damga vergisi de o nispette yükselecektir. Ancak kentsel dönüşüm kanunundan yararlanan yapılar için damga vergisi alınamaz.
3. Belediye Harçları Muafiyeti
Belediye harçları, belediye gelirler kanununda belirtilen ve inşaat yapımı için belediye ödenen Ruhsat harçları dışında kalan harçlardır. Zaten kanun hak sahiplerine ilgili parsel için ruhsat harcı muafiyeti sağlamaktadır. Ancak bunun yanında misalen: imar durumu almak için ödenen harçlar, işlem harçları, yol katılım harçları gibi belediyelerce alınan ruhsatın alınabilmesi için yapılacak olan işlemlere ait harçlardan da muafiyet kazanılır.
4. Tapu Harçları Muafiyeti
Tapu harçlarından muafiyet konusu en çok tartışılan konulardan birisidir. Tapu harçları bir gayrimenkulün satışından hem alıcıdan hemde satıcıdan ayrı ayrı olmak üzere satış bedeli üzerinden %3 oranından alınır. Buda şu demek olur. Misalen: siz 300.000 TL sattın aldığınız veya sattığınız bir yapınız için maliyeye 6.000 TL bedeli hem satıcı hemde alıcı öder. Ancak kentsel dönüşüm kapsamında yapılan yapılar için ilk defaya mahsus olmak üzere tapu harçlarından muafiyet kazanırsınız.
haberkentseldonusum.com haberine göre İstanbul başta olmak üzere bazı tapu dairelerinin bu harçları tahsil ettiği ifade edilmektedir. Ancak ilgili kanunun yönetmelik maddelerinden belirtildiği üzere tapu harçlarından malikler ve alıcılar muaftır. Bakanlık bu konuyla ilgili çeşitli idarelere yazılar hazırlamış ve iletmiştir. Bu yazıların örneklerine MEVZUAT sayfamızdan ulaşabilirsiniz. Ancak itirazlarına karşın halen sizden bu harçların ödememesi talep ediyor ise tek yapabileceğiniz durum yasal yargı sürecine başvurmaktır.
5. Veraset ve İntikal Vergisi Muafiyeti
Veraset ve intikal vergisi; ücret ödemeden veya karşılıksız olarak kazanılan, elde edilen servet unsurlarından alınan bir tür vergidir. Eğer kişi bir ölüm neticesinde miras yoluyla bir servete sahip oluyorsa bu vergi tahsil edilir. Ancak kentsel dönüşüm kapsamında veraset ve intikal vergilerinden de ilk defaya mahsus olmak üzere muafiyet sağlanır.